Ευτυχώς σήμερα η έννοια της «άμεσης» δημοκρατίας βγήκε από τα υπόγεια ρεύματα στα οποία βρισκόταν μέχρι τώρα και ανήλθε στην επιφάνεια. Όμως όπως είναι φυσικό θα έφερνε μαζί της και τις προγραμματικές, θεωρητικές αδυναμίες της.
Νομίζουμε λοιπόν ότι πρέπει να γίνεται μια συνεχής αποτίμηση των εμπειρικών στοιχείων που έχουμε μέχρι τώρα για να μπορούμε να προχωρούμε καλύτερα προς το αύριο.
Κατά την άποψή μας πάντα (που δεν διεκδικεί φυσικά το αλάθητο) διακρίνουμε κάποιες μεγάλες αδυναμίες του τωρινού κινήματος οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν σαν τροχοπέδη για την περαιτέρω ανοδική εξέλιξή του. Δε μπορούμε σε αυτό το δισέλιδο να τις αναφέρουμε όλες, γι αυτό θα αναφέρουμε τις πιο σημαντικές:
Κατά την άποψή μας πάντα (που δεν διεκδικεί φυσικά το αλάθητο) διακρίνουμε κάποιες μεγάλες αδυναμίες του τωρινού κινήματος οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν σαν τροχοπέδη για την περαιτέρω ανοδική εξέλιξή του. Δε μπορούμε σε αυτό το δισέλιδο να τις αναφέρουμε όλες, γι αυτό θα αναφέρουμε τις πιο σημαντικές:
1) Σύγχυση μεταξύ σκοπού και μέσων.
Από όλους εμάς που θέτουμε σαν κοινωνικό πρόταγμα την «άμεση» δημοκρατία δηλαδή την πραγματική δημοκρατία, η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει σωστά (όμως λίγοι συνειδητά και οι περισσότεροι υποσυνείδητα) ότι η ουσία της (συμπύκνωση της) βρίσκεται στο να περάσει Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟ. Δηλαδή τους νόμους και τους κανόνες της κοινωνίας να τους θέτει η πλειοψηφία των μελών της και όχι μια δράκα ολιγαρχών. Επομένως ο βασικός σκοπός μας είναι αυτός δηλαδή η νομοθετική να περάσει στα χέρια του λαού.(Φυσικά και οι άλλες εξουσίες να περάσουν στα χέρια του λαού για να συντρέχουν στη δυνατότητα του λαού να θέτει τους κανόνες που αφορούν στη ζωή του).
Όμως οι θεωρητικές αδυναμίες που υπήρχαν πριν βγει στην επιφάνεια το πρόταγμα μας ακολουθούν μέχρι σήμερα. Σε πολλούς συναγωνιστές τα διάφορα μέσα που θα χρειάζονται για να μπορεί να υλοποιείται η νομοθετική από το λαό (όπως το κληρωτό ή άλλες μορφές επιλογής εκπροσώπων ή οι λαϊκές συνελεύσεις κλπ) έχουν ήδη μετατραπεί από αρκετούς σε κεντρικό σκοπό ή αυτοσκοπό (έχουν αντικαταστήσει τον βασικό σκοπό) και αυτό δυστυχώς διαδίδουν στον ευρύτερο κοινωνικό τους χώρο.
Γενικά η αντικατάσταση του βασικού σκοπού από ένα πιθανά δυνατό μέσον είναι βασικό στοιχείο του φετιχισμού.
Όμως οι θεωρητικές αδυναμίες που υπήρχαν πριν βγει στην επιφάνεια το πρόταγμα μας ακολουθούν μέχρι σήμερα. Σε πολλούς συναγωνιστές τα διάφορα μέσα που θα χρειάζονται για να μπορεί να υλοποιείται η νομοθετική από το λαό (όπως το κληρωτό ή άλλες μορφές επιλογής εκπροσώπων ή οι λαϊκές συνελεύσεις κλπ) έχουν ήδη μετατραπεί από αρκετούς σε κεντρικό σκοπό ή αυτοσκοπό (έχουν αντικαταστήσει τον βασικό σκοπό) και αυτό δυστυχώς διαδίδουν στον ευρύτερο κοινωνικό τους χώρο.
Γενικά η αντικατάσταση του βασικού σκοπού από ένα πιθανά δυνατό μέσον είναι βασικό στοιχείο του φετιχισμού.
2) O φετιχισμός των λαϊκών συνελεύσεων
Η μη αποσαφήνιση του προτάγματος της άμεσης δημοκρατίας με την διαρκή αναφορά στην ουσία της, η οποία είναι η νομοθετική εξουσία στο λαό, έχει προκαλέσει σε αρκετούς τη σύγχυση ότι άμεση δημοκρατία σημαίνει άμεση συνάντηση (πρόσωπο με πρόσωπο) των ανθρώπων πράγμα που μπορεί ναι μεν να είναι κάποιο μέσον της αλλά όχι ο βασικός σκοπός της.
Από αυτή τη σύγχυση το πέρασμα στην απολυτοποίηση των λαϊκών συνελεύσεων είναι μισό βήμα.
Περί λαϊκών ή γενικών συνελεύσεων.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στη ζωή μας είναι μερικές χιλιάδες. Άλλα είναι προβλήματα που αφορούν όλους μας (οικονομικά, οικολογικά, εκπαίδευσης, υγείας κλπ) άλλα αφορούν μόνο κάποιους δήμους και άλλα μπορεί να αφορούν τον καθένα μας σε επαγγελματικό επίπεδο κλπ. Το να βάζουμε λοιπόν όλων των ουσιών και επιπέδων προβλήματα σε λαϊκές συνελεύσεις και να έχουμε σαν πρόταγμα ότι στο μέλλον έτσι θα μπορούν να λύνονται τα προβλήματα μπορεί μεν να είναι εντελώς παιδαριώδες αλλά όχι ανεξήγητο (σύγχυση μέσων με σκοπό). Κάτι τέτοιο είναι εμφανέστατα ουτοπικό και σύντομα θα επιφέρει μεγάλη κόπωση σε πολλούς που μας ακολουθούν στο πρόταγμα της άμεσης δημοκρατίας και τελικά θα επιφέρει μια (προσωρινή) οπισθοχώρηση των αμεσοδημοκρατικών ιδεών. Το να ασχολούνται οι λαϊκές συνελεύσεις καθημερινά με μια τεράστια «σούπα» προβλημάτων (και αν προσθέσουμε το χρόνο που απαιτείται για να εκφράζονται επαρκώς και διεξοδικά όλες οι προτάσεις τότε οδηγούμαστε σε κάτι μεγαλύτερο από Πύργο της Βαβέλ) και αδύνατο είναι και αναποτελεσματικό ενώ η ζωή προχωρά μόνο με την αποτελεσματικότητα. Σε λίγο χρονικό διάστημα στις λαϊκές συνελεύσεις θα συμμετάσχει όλο και λιγότερος κόσμος.
(Οι λαϊκές συνελεύσεις είναι αποτελεσματικές και χρειάζονται αλλά για συλλογικότητες των οποίων ο αριθμός των μελών τους είναι μικρός και το αντικείμενο τους αποτελείται από λίγα θέματα πχ δημοτικά διαμερίσματα, επαγγελματικά σωματεία, διάφοροι σύλλογοι κλπ).
Κανείς μας δεν θα πάει να δουλέψει επί ένα μήνα για να πληρωθεί με μισό κιλό ψωμί. Αυτό γίνεται επειδή η ωφελιμότητα (ενέργεια) που θα μας δώσει το ψωμί είναι ελάχιστη σε σχέση με την κούραση (απώλεια ενεργειών) που θα προκαλέσει η δουλειά ενός μηνός. Άρα μια τέτοια πρόταση σε κάποιον είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Η ζωή επιζητά το αντίθετο. Δηλαδή τη μεγαλύτερη ωφελιμότητα με τις λιγότερες απώλειες.
Κανείς μας δεν θα πάει να δουλέψει επί ένα μήνα για να πληρωθεί με μισό κιλό ψωμί. Αυτό γίνεται επειδή η ωφελιμότητα (ενέργεια) που θα μας δώσει το ψωμί είναι ελάχιστη σε σχέση με την κούραση (απώλεια ενεργειών) που θα προκαλέσει η δουλειά ενός μηνός. Άρα μια τέτοια πρόταση σε κάποιον είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Η ζωή επιζητά το αντίθετο. Δηλαδή τη μεγαλύτερη ωφελιμότητα με τις λιγότερες απώλειες.
Προς αυτό το στόχο θα πρέπει για το αυριανό πρόταγμά μας να γίνει διαχωρισμός των θεμάτων-προβλημάτων σε παν-κοινωνικά, Δημοτικά, Δημοτικών διαμερισμάτων, επαγγελματικών ομάδων κλπ και για κάθε κατηγορία από αυτές να προτείνονται τα πιο κατάλληλα μέσα. Η καταλληλότητα των μέσων να αφορά αφ ενός μεν τη σχέση ωφελιμότητας – απωλειών (κούρασης)που αυτά θα προκαλούν και αφ εταίρου τη διασφάλιση της ελεύθερης και ισότιμης διαμόρφωσης τω απόψεων και ασφαλή διαπίστωση της θέλησης της πλειοψηφίας. Έτσι για άλλες κατηγορίες θα χρειαστεί η χρησιμοποίηση κάποιων επιστημονικών, τεχνολογικών μέσων και σε άλλες κατηγορίες θα χρειάζονται οι συνελεύσεις. (Ο συλλογικός νους θα επιλέξει τελικά τα πιο αποτελεσματικά)
Προς αυτή την κατεύθυνση (αποτελεσματικότητα) κρίνονται από τη ζωή τελικά όλα τα κοινωνικά προτάγματα.
Για τις άλλες εμφανείς αδυναμίες του σημερινού (συνολικού) αμεσοδημοκρατικού κινήματος δεν θα αναφερθούμε προς το παρόν.
Τελικά και συνολικά θεωρούμε πολύ θετικό αυτό που γίνεται σήμερα. Ήρθαν στο φως νέες ιδέες, απόψεις, πρακτικές που μας προσφέρουν πολλές εμπειρίες τις οποίες μπορούμε να αξιοποιήσουμε για τη συνέχεια. Όλοι οι συναγωνιστές προσέφεραν τον καλύτερο εαυτό τους για το σκοπό ενός διαφορετικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας. Όλοι μας, με τα καλά μας και τα λάθη μας, καλούμαστε να προχωρήσουμε προς την ουσία του σκοπού μας προς την νομοθετική εξουσία στο λαό. Και προς αυτή την κατεύθυνση η ανταλλαγή απόψεων και η κριτική μας είναι απαραίτητα εργαλεία.
ΥΓ. Για την αποφυγή συγχύσεων σχετικά με το ποια είναι η κεντρική ουσία της «άμεσης» δημοκρατίας και άρα με το ποιος είναι ο βασικός σκοπός μας, νομίζουμε ότι θα πρέπει να προβάλλεται διαρκώς το σύνθημα-σκοπός, Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟ
α/σ.ο ΝΕΛ (Αυτοσυντονισμένες ομάδες για την ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟ)